३४
प्राच्यवाची प्रतीची च
तुर्योदीची तथैव च।
दिशश्चतस्र: प्रमुखा
वन्दन्ते धार्मिका जना:।।३४।।
✓ पदच्छेद–
प्राची, अवाची, प्रतीची, च,तुर्या, उदीची, तथा,एव,च, दिश:,चतस्र:, प्रमुखा:,वन्दन्ते, धार्मिका:,जना:।
✓ शब्दार्थ--
१) प्राची (स्त्री)--
= पूर्व
= पूरब/पूर्व
= The East
२) अवाची (स्त्री)--
= दक्षिण
=दक्षिण
= The South
३) प्रतीची (स्त्री)--
= पश्चिम
=पश्चिम
= The West
४) च (अ)--
= आणि
=और
= And
५) तुर्या (वि.स्त्री)--
= चौथी
=चौथी
= The fourth
६) उदीची (स्त्री)--
= उत्तर
=उत्तर
= The North
७) तथा (अ) एव (अ)--
= तसेच
=वैसे ही
= And also
८) दिश:>दिश् (स्त्री)--
= दिशा
=दिशायें/दिशाएँ
= Directions
९) चतस्र: > चतुर् वि.स्त्री)--
= चार
=चार
= Four
१०) प्रमुखा:>प्रमुख (वि.स्त्री)--
= प्रमुख
=प्रमुख
= Cardinal/prime
११) वन्दन्ते >वन्द् (१आ)--
= म्हणतात
=बोलते है /कहते है ।
= Bow down to/pay obeisance to
१२) धार्मिका: > धार्मिक (वि,पुं)--
= धार्मिक
=धार्मिक
= Religious
१३) जना:> जन (पुं)--
= लोक
=लोग
= People
✓ प्रश्न--
१) का: चतस्र: दिश:?
२) के चतस्र: दिश: वन्दन्ते?
✓ अन्वय--
प्राची अवाची प्रतीची च तथा एव च तुर्या उदीची [ इत्येता:] चतस्र: प्रमुखा: दिश: [ सन्ति ] [ या: ] धार्मिका: जना: वन्दन्ते ।
✓ समश्लोकी–
पूर्व दक्षिण पश्चिम
चवथी दिशा उत्तर।
धार्मिक लोक वन्दती
या प्रमुख दिशा चार।।
✓ अर्थ--
१) मराठी अर्थ--
पूर्व, दक्षिण, पश्चिम व चौथी उत्तर अशा चार दिशांना धार्मिक लोक नमस्कार करतात.
२) संस्कृतार्थ:--
प्राची नाम पूर्वादिशा, अवाची नाम दक्षिणादिशा, प्रतीची नाम पश्चिमादिशा तथा तुर्या नाम चतुर्थी उदीची नाम उत्तरादिशा । एता: चतस्र: दिश: वर्तन्ते । धार्मिका: जना: ता: दिश: वन्दन्ते ।
३) हिंदी अर्थ–
पूर्व , दक्षिण , पश्चिम और भी चौथी उत्तर , यह चार दिशायें प्रमुख है ऐसा धार्मिक (ज्ञान और विज्ञान को समान नजरियें से देखनेवाले ) लोग मानकर वन्दन करते है ।
४) English Meaning--
The East, the South, the West and also the fourth called the North– these are the four cardinal directions, the religious people pay their obeisance to.